Răng khôn thường mọc trong độ tuổi từ 17 đến 25, khi các răng khác đã ổn định. Đây cũng là thời điểm nhiều người gặp phải những cơn đau, sưng, viêm khó chịu ở vùng trong cùng của hàm. Để hiểu vì sao răng khôn dễ gây viêm và khi nào nên nhổ, cần bắt đầu từ việc nhận diện chính xác các dạng viêm thường gặp.
Mục lục
1. Các dạng đau và viêm thường gặp
Viêm lợi trùm răng khôn (pericoronitis):
Đây là tình trạng phổ biến nhất. Khi răng khôn mọc chưa trồi hết, một phần lợi phủ lên tạo thành “túi” dễ tích tụ thức ăn và vi khuẩn. Hậu quả là vùng lợi quanh răng bị sưng đỏ, đau rát, thậm chí có mủ hoặc gây hôi miệng.
Viêm quanh răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm:
Trường hợp răng khôn mọc nghiêng, đâm vào răng số 7 khiến thức ăn bị nhét lại giữa hai răng, gây sâu răng, viêm nha chu và đau nhức lan rộng. Nếu không điều trị sớm, tình trạng này có thể phá hủy cả răng bên cạnh.
Áp-xe răng khôn hoặc nhiễm trùng lan rộng:
Khi viêm không được kiểm soát, vi khuẩn có thể tấn công sâu vào mô mềm hoặc xương, tạo ổ mủ (áp-xe). Người bệnh có biểu hiện sưng to vùng má, đau nhói khi nuốt, thậm chí không há được miệng.
Đau lan vùng má, tai, cổ – dấu hiệu cảnh báo viêm nặng:
Đây là dấu hiệu cho thấy viêm đã lan sang các mô xung quanh. Nếu tiếp tục để lâu, nhiễm trùng có thể lan xuống cổ hoặc vào máu, tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm cho sức khỏe toàn thân.
Tìm hiểu: Mọc răng khôn có bị sưng má không? Sưng bao lâu?
3. Vì sao răng khôn dễ bị viêm hơn các răng khác
Răng khôn nằm ở vị trí cuối cùng của hàm, nơi bàn chải và chỉ nha khoa khó tiếp cận. Điều này khiến mảng bám và vi khuẩn dễ tích tụ, hình thành viêm nhiễm.
Ngoài ra, do xương hàm thường không còn đủ chỗ nên răng khôn phải mọc lệch, mọc ngầm hoặc chen chúc với răng số 7. Khi đó, lợi bị kẹt giữa các răng, gây viêm tái phát liên tục.
Một nguyên nhân khác là răng khôn mọc lệch có thể chèn vào răng số 7, làm sâu mặt sau răng này, dẫn đến viêm mạn tính, tiêu xương ổ răng hoặc mất răng sớm.
Đọc thêm: Có nên nhổ răng khôn ngay khi nó bắt đầu nhú không?
3. Có thể nhổ răng khôn khi đang bị đau, sưng, viêm không?
Đây là thắc mắc mà hầu hết người bệnh đặt ra khi chịu những cơn đau do răng khôn gây ra. Thực tế, việc có nên nhổ ngay hay không phụ thuộc vào mức độ viêm và tình trạng toàn thân của người bệnh.
1. Trường hợp không nên nhổ ngay
Khi răng khôn đang viêm cấp tính – lợi sưng đỏ, đau dữ dội, há miệng hạn chế, thậm chí kèm sốt – bác sĩ thường khuyên chưa nên nhổ ngay.
Lý do là lúc này mô mềm quanh răng đang bị phù nề, nhiều mạch máu giãn nở, nên việc gây tê và thao tác nhổ sẽ khó khăn, dễ gây tổn thương lan rộng, chảy máu nhiều và chậm lành thương.
Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng hoặc sốt cao, việc nhổ răng trong giai đoạn này còn có thể khiến vi khuẩn xâm nhập sâu hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng toàn thân.
2. Trường hợp có thể nhổ được
Răng khôn vẫn có thể được nhổ khi tình trạng viêm đã được kiểm soát, hoặc chỉ ở mức nhẹ. Bác sĩ thường cho dùng thuốc kháng sinh và chống viêm trong 3–5 ngày trước khi nhổ để làm sạch ổ viêm và giảm sưng.
Trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm gây tái viêm nhiều lần, nhổ răng là biện pháp điều trị triệt để, giúp loại bỏ nguồn gây nhiễm trùng lâu dài.
Quy trình nhổ an toàn bao gồm:
- Đánh giá phim X-quang để xác định hướng mọc, vị trí chân răng, mối liên quan với dây thần kinh.
- Gây tê cục bộ và thực hiện nhổ răng trong điều kiện vô trùng.
- Sử dụng kỹ thuật nhổ ít sang chấn để hạn chế đau và sưng sau phẫu thuật.
- Theo dõi và chăm sóc sau nhổ để đảm bảo vết thương lành tốt, không tái viêm.
Đọc thêm: Nhổ răng khôn có nhanh không?
4. Nếu chưa thể nhổ ngay, người bệnh nên làm gì?
Khi bác sĩ chỉ định tạm hoãn nhổ răng, người bệnh vẫn cần chăm sóc đúng cách để kiểm soát viêm và giảm đau.
1. Biện pháp giảm đau và chống viêm tạm thời
- Uống thuốc kháng sinh, giảm đau, chống viêm đúng hướng dẫn của bác sĩ.
- Súc miệng bằng nước muối ấm nhiều lần mỗi ngày để sát khuẩn và làm dịu lợi.
- Ăn thức ăn mềm, nguội, tránh đồ cay nóng, cứng hoặc quá ngọt.
- Giữ vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng, không dùng vật cứng chọc vào vùng sưng.
- Tuyệt đối không tự ý nặn mủ, chích lợi hay đắp các bài thuốc dân gian vì có thể làm viêm lan rộng.
2. Theo dõi dấu hiệu cần gặp bác sĩ ngay
Một số dấu hiệu cảnh báo viêm đang trở nặng gồm:
- Đau tăng nhanh, sưng lan sang má hoặc cổ.
- Há miệng khó, nuốt đau, sốt cao.
- Hơi thở hôi, mùi tanh, có chảy mủ trong miệng.
Những biểu hiện này có thể là dấu hiệu của áp-xe hoặc nhiễm trùng lan rộng, cần đến ngay cơ sở nha khoa hoặc bệnh viện để xử lý kịp thời.
5. Hậu quả nếu trì hoãn việc nhổ răng khôn bị viêm
Nhiều người vì sợ đau hoặc lo lắng chi phí mà trì hoãn nhổ răng khôn viêm. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Viêm tái phát nhiều lần khiến mô lợi và xương ổ răng bị phá hủy, gây tiêu xương và lung lay răng bên cạnh.
- Viêm lan sang răng số 7, làm sâu mặt sau răng và có thể dẫn tới mất răng sớm.
- Áp-xe hoặc viêm mô tế bào lan rộng gây sưng toàn bộ vùng mặt – cổ, ảnh hưởng đến hô hấp và sức khỏe toàn thân.
- Tình trạng viêm kéo dài còn làm suy yếu chức năng nhai, thay đổi khớp cắn và khiến khuôn mặt mất cân đối.
6. Quy trình nhổ răng khôn an toàn sau khi hết viêm
Khi tình trạng viêm đã được kiểm soát, người bệnh có thể tiến hành nhổ răng khôn theo quy trình an toàn, được bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt thực hiện.
- Khám và chụp phim 3D/CT Cone Beam:
Giúp xác định chính xác vị trí răng, hướng mọc và mức độ tiếp xúc với dây thần kinh hàm dưới. - Giai đoạn tiền phẫu:
Làm sạch ổ viêm, dùng thuốc giảm viêm, kháng sinh để ổn định mô mềm, chuẩn bị tốt nhất cho quá trình nhổ. - Tiến hành nhổ răng:
Thực hiện trong điều kiện vô trùng, có thể dùng kỹ thuật nhổ ít sang chấn hoặc phẫu thuật tách nhỏ răng để giảm tổn thương mô. Bệnh nhân được gây tê nên hầu như không cảm thấy đau. - Chăm sóc hậu phẫu:
Sau nhổ, bác sĩ hướng dẫn cụ thể cách cầm máu, chườm lạnh, vệ sinh và chế độ ăn uống. Người bệnh cần tái khám theo lịch để kiểm tra vết thương và phòng ngừa tái viêm.
Tổng kết
Việc nhổ răng khôn khi đang bị viêm cần được đánh giá cẩn thận dựa trên mức độ viêm và tình trạng toàn thân của người bệnh. Nguyên tắc chung là không nhổ khi đang viêm cấp tính, nhưng nên nhổ sớm sau khi đã kiểm soát viêm để tránh tái phát và biến chứng về sau.
Nếu bạn đang gặp tình trạng sưng đau răng khôn, hãy đến cơ sở nha khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và tư vấn hướng xử lý phù hợp. Việc can thiệp đúng thời điểm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng mà còn ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
